In deze workshop kunnen de deelnemers vragen inbrengen over belemmeringen in hun leven die ze graag willen oplossen of over doelen die ze graag willen bereiken. Dit kunnen levensvragen zijn, vragen op het gebied van relaties, gezondheid of werk. Het doel kan bijvoorbeeld zijn om een betere relatie met ouders of broers en zussen te krijgen, zich te kunnen binden in een relatie, een angst te overwinnen, een nieuwe stap in je loopbaan te zetten.

In een familieopstelling worden de belangrijkste componenten van een vraag letterlijk in de ruimte geplaatst. Zoals bijvoorbeeld iemands vader of moeder, of een vroeg overleden zusje. De deelnemers aan de workshop zijn representanten in elkaars opstelling. Je kunt dus worden opgesteld als iemands moeder of oom of wat dan ook.

Het bijzondere van een opstelling is altijd weer dat je - op de plek van iemand die je niet kent - opeens dingen van die persoon blijkt te weten zonder dat ze je verteld zijn. Je krijgt de houding die de persoon kenmerkt of je zegt of voelt dingen van die persoon. Hoe dit kan weten we niet precies. Er wordt onderzoek naar gedaan en er zijn theorieën over.

Zodra mensen zijn 'opgesteld', komt de opstelling tot leven en worden er bepaalde dynamieken zichtbaar. Bijvoorbeeld dat iemand niet gezien wordt, dat iemand op de plaats van iemand anders staat of dat er iets niet uitgesproken wordt in de familie. Voor het herstel van het gezonde evenwicht is het nodig dat ieder lid van een familie vrij wordt om zijn of haar eigen plek in te nemen en dan op die plek gezien wordt. De oudste zus die eigenlijk moeder vervangen heeft, krijgt de erkenning die ze altijd gemist heeft, zodat er voor haar meer ruimte komt voor haar eigen beleving. De depressieve kleinzoon die onbewust de in de oorlog omgekomen oom representeert, zegt in de opstelling tegen die oom 'je bent niet vergeten'. Nu dit onder ogen gezien is en de oom herinnerd wordt, hoeft de kleinzoon niet meer voor de oom te compenseren. Hij is vrij voor zijn eigen leven. Het beeld van de opstelling blijkt het oude innerlijk beeld te vervangen. Dit werkt door.

De functie van de begeleider bij de opstellingen is dat zij door de vertrouwde beelden en gevoelens heenkijkt en de onderliggende dynamieken waarneemt. Vanuit de verwevenheid met je eigen systeem kom je daar zelf niet op. De begeleider laat eigen ideeën en interpretaties achterwege en kan de verschijnselen en bewegingen nemen zoals ze zich aandienen vanuit wat genoemd wordt 'het lege midden': de leegte en openheid waar je niets meer vasthoudt en het dus ook niet hoeft te weten, respectvol en vrij van oordeel. De werkelijkheid, dat wat er werkelijk aan de hand is, kan zich zo tonen.

Zie voor meer informatie over de achtergronden van familieopstellingen de begeleidende tekst van de lezing hierover op 17 november door Anne Bijlsma.