Op woensdag 8 december a.s. houdt Rein Ferwerda een Kronoz-lezing bij Loenz over het boek 'De Enneaden' van Plotinus.
De Griekse filosoof Plotinus (205-270) werd in Egypte geboren, kreeg zijn opleiding in Alexandrië, en vertrok in zijn veertigste levensjaar naar Rome. Daar doceerde hij en schreef hij zijn Enneaden (Negentallen) waarin hij zijn filosofie ontvouwde.
Hij onderscheidde een hogere wereld en een lagere. In de hogere wereld staat het Ene (of het Goede) boven alles. Daaronder bevinden zich de geest, het leven en het denken en daaronder staat de ziel, zowel de wereldziel als de individuele ziel.
De lagere wereld (onze fysieke wereld) is wel onderscheiden van de hogere, maar staat er niet los van. Het Ene (het Goede) bestuurt en doortrekt ook de wereld waarin wij leven, met de zon, maan en sterren, dieren, planten en gesteenten. Deze wereld is een schitterende afbeelding van de hogere wereld. Het kwaad in onze wereld is geen zelfstandige macht, maar een tekort van het Goede. Door intensieve contemplatie kan een mens inzicht in de structuur van de wereld verwerven en uiteindelijk één worden met het Ene.
Plotinus bouwt in zijn denken voort op de filosofie van Plato, Aristoteles en de Stoa, maar heeft een geheel eigen systeem ontworpen waarmee hij grote invloed op latere denkers heeft gekregen. In de christelijke sfeer is dat bijvoorbeeld Augustinus.
In de lezing zal aandacht geschonken worden aan de Griekse wortels van het denken van Plotinus, aan raakvlakken met oosterse filosofieën zoals het boeddhisme en ook aan die aspecten in zijn filosofie die we bij latere filosofen tegenkomen.
Uitgelegd wordt hoe Plotinus de positie van het Ene zag tegenover de materie, hoe zijn zielsopvatting was en hoe hij het kwaad in deze wereld interpreteerde. Zijn zeer interessante kunstbeschouwing komt ook aan de orde, alsmede zijn relatie met het christendom.
De filosofie van Plotinus is niet eenvoudig maar zeer inspirerend.
Dr. Rein Ferwerda heeft de Enneaden uit het Grieks vertaald. Deze vertaling is in 2005 bij Damon uitgegeven.
|